کبد چرب

مروری بر روش های کاهش وزن

عمل جراحی باریاتریک، عملی است که که به شما در جهت کاهش وزن کمک می کند. این جراحی برای همه افراد دارای اضافه وزن یا چاق توصیه نمی شود. این روش زمانی کاربرد دارد که فرد چاق بوده و امکان کاهش وزن از طریق سایر روش ها را ندارد یا این که فرد دچار عوارض مرتبط با چاقی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، بیماریهای مفصلی و دیابت گردیده است.

شاخص توده بدنی (BMI)، راهی است برای اندازه گیری چربی بدن که بر اساس قد وزن فرد، محاسبه می شود. بر اساس شاخص توده بدنی افراد به گروه های کم وزن، متعادل، دارای اضافه وزن ( نمای توده بدنی بین ۲۵ تا ۲۹.۹) و چاق ( نمای توده بدنی ۳۰ به بالا) تقسیم بندی می شوند. با اینکه همه افراد با شاخص توده بدنی بالا بیمار نیستند، این شاخص ابزار بسیار مهمی جهت غربال گری افراد بیمار می باشد.

این مقاله بیشتر بر روی روش های جراحی  درمان چاقی متمرکز می باشد.

آیا بایستی برای کاهش وزن جراحی کنم؟

جراحی کاهش وزن تنها برای افراد با شرایط زیر توصیه می شود:

پزشکان و برنامه های کاهش وزن، قبل از پیشنهاد جراحی،توصیه می کنند سبک زندگی خود را تغییر دهید ( به طور مثال توسط راه هایی مانند بهبود خواب، تغذیه و فعالیت های بدنی).گاهی فرد با تغییر سبک زندگی خود موفق می شود به میزان کافی وزن خود را کاهش داده و نیاز به استفاده از روش های لاغری را مرتفع سازد. در سایر موارد، ممکن است فرد شاخص توده بدنی خود را به زیر حداقل محدوده کاندید شدن برای جراحی برساند.

شما بایستی فواید و مضرات انجام جراحی چاقی را بدانید، و به اندازه کافی انگیزه و اراده داشته باشید تا پس از انجام عمل، با ایجاد تغییر در شیوه تغذیه و سبک زندگی خود، وزن مناسب خود را حفظ نمایید. همچنین انتظار شما  نسبت به مقدار وزنی که با جراحی از دست می دهید، بایستی واقع بینانه باشد.

آماده شدن برای جراحی

اغلب افراد پیش از جراحی با متخصصین در این زمینه ملاقات می کنند از قبیل متخصص تغذیه، روانپزشک، پزشک متخصص و جراح. ممکن است نیاز باشد تا از چند هفته تا چند ماه قبل از عمل، تحت نظر باشید.

انواع جراحی های کاهش وزن

انواع مختلفی از جراحی های لاغری وجود دارد. متداول ترین آنها عمل بای پس معده، معده برداری آستینی و بالن معده می باشد. شما و جراح تان با یکدیگر تصمیم می گیرید که کدام روش برای شما مناسب تر است.

بای پس معده

این نوع عمل به شما کمک می کند تا با کاهش میزان غذایی که می توانید مصرف کنید، و در نتیجه کاهش مقدار کالری دریافتی غذا، وزن خود را کاهش دهید.

برای انجام این عمل، جراح، معده شما را به دو قسمت تقسیم می کند و قسمت کوچک بالایی را که کیسه معده نام دارد مستقیما به روده کوچک متصل می کند. با این شیوه وزن شما از دو طریق کاهش می یابد:

جراحی بای پس می تواند به صورت جراحی باز( ایجاد شکاف بر روی شکم) یا لاپراسکوپی انجام شود که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند.

عمل بای پس، میزان موفقیت بالایی دارد و به طور میانگین، افراد، ۷۰ تا ۷۵ ٪ اضافه وزن  خود در سال اول از دست می دهند.فردی که حدود ۵۵ کیلوگرم اضافه وزن دارد، انتظار می رود به طور میانگین حدود ۳۸ تا ۴۰ کیلوگرم کاهش وزن داشته باشد.کاهش وزن به صورت کلی بعد یک یا دو سال اتفاق می افتد و کاهش وزن ۶۰ تا ۷۰ درصدی بعد از ۵ سال رخ می دهد.

معده برداری آستینی

معده برداری آستینی، نوعی جراحی است که در آن اندازه معده کاهش داده می شود و معده تبدیل به یک لوله باریک می شود.معده عمل شده کوچکتر بوده و در هنگام خوردن، کشیده نشده و هورمون (گرلین) که باعث ایجاد حس گرسنگی می شود را کمتر ترشح می کند و به شما کمک می کند تا با مقدار کمتر غذا، احساس سیری نمایید.

جراحی معده برداری آستینی نسبت به جراحی بای پس معده، کمتر تهاجمی است، زیرا تغییری در ساختار روده ایجاد نکرده و ریسک ایجاد سوء تغذیه را کمتر می نماید. همچنین نیازی به استفاده از ایمپلنت های دائمی در این روش نمی باشد.

معده برداری آستینی درصد موفقیت بالایی دارد و افراد ۶۰ الی ۶۵ درصد اضافه وزن خود را طی دو سال بعد از عمل، از دست می دهند. برای فردی با حدود ۵۴ کیلوگرم اضافه وزن، این به معنی کاهش حدود ۳۲ الی ۳۵ کیلوگرم می باشد. همانند عمل بای پس در این عمل نیز شیوه زندگی پس از عمل بسیار مهم است. موفقیت طولانی مدت این روش نسبت به عمل بای پس، تغیر بیشتری دارد.

بالن معده

بالن معده روشی است که در آن یک بالن منبسط شونده توسط آندوسکوپ و از طریق دهان در معده شما جاگذاری می شود. این روش نیز از طریق محدود نمودن میزان غذای دریافتی، باعث کاهش وزن می شود.

این روش کماکان نیاز به بیهوشی دارد ولی نیازی به ایجاد شکاف و زخم نیست. بالن معمولا برای مدت ۶ ماه جاگذاری می شود و پس از این مدت با همین روش از معده خارج می شود. اقبال به این روش محبوب  در حال افزایش است زیرا به نسبت ایمن بوده، انجام آن آسان است، و نیاز به ایجاد تغییرات آناتومیکی ندارد.کاهش وزن در مدت ۶ ماه حدود ۲۵ تا ۳۸ درصد اضافه وزن  می باشد. بعد از خارج نمودن بالن، بعضی، و نه همه افراد قادر خواهند بود وزن خود را حفظ نمایند.

سایر روش ها

سایر روش های مورد توجه شامل سوئیچ دئودنوم، بای پس معده کوچک و single-anastomosis duodenal ileal bypass می باشد. این روشها که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند نیز همانند روش بای پس معده، باعث ایجاد محدودیت در میزان دریافت و جذب غذا می شوند. روش سوئیچ دئودنوم توسط جامعه جراحان متابولیک و چاقی آمریکا برای بعضی از شرایط خاص، تایید شده است در حالی که دو روش دیگر به عنوان روش های قابل اعتماد،بیشتر مورد قبول هستند. البته هر جراحی از این روش های کمتر رایج که خطرات خاص خود را نسبت به روش های رایج دارند،استفاده نمی کند.

علاوه بر روش های جراحی، روش های دیگری نیز جهت کاهش وزن در حال مطالعه هستند که فعلا در مرحله آزمایش بوده و تاثیر محدودی دارند:

هر چند این روش ها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شده اند، اما این سازمان تنها ایمن بودن آنها را تایید کرده است و این روش ها لزوما موثر نیستند. این روش های مورد مطالعه به اندازه جراحی موثر نبوده و ممکن است برای هر کسی مناسب نباشند. اگر شما چاق هستید و یا اضافه وزن دارید و با کاهش وزن خود تنها از طریق تغییر شیوه زندگیمشکل دارید، با پزشک خود در خصوص سایر انتخاب های موجود مشورت نمایید.

حلقه گذاری معده نیز یک نوع جراحی است که در آن حلقه ای در اطراف بخش ابتدایی معده قرار داده می شود و باعث می گردد که فرد مقدار کمتری غذا مصرف نماید. این حلقه می تواند تنگ تر شده و ظرفیت معده برای پذیرش غذا را بیش از پیش کاهش دهد و یا گشادتر شده و به فرد امکان مصرف بیشتر غذا را بدهد. حلقه گذاری معده در حال حاضر دیگر انجام نمی شود زیرا در مقایسه با سایر روش ها، درصد عدم موفقیت بالایی داشته و نیاز به جراحی مجدد پیدا می کند.

مشکلات جراحی کاهش وزن

جراحی کاهش وزن می تواند باعث ایجاد مشکلات گوناگونی گردد. خطرات جراحی بستگی به نوع عمل و مشکلات زمینه ای شما دارد. از رایج ترین عوارض زودرس عمل(در فاصله ۱ تا ۶ هفته پس از عمل) می توان به موارد زیر اشاره کرد:

عوارض مهم بعد ازعمل می تواند شامل تشکیل لخته خونی در پاها و ریه ها، حمله قلبی، پنومونی و عفونت مجاری ادرار باشد.همچنین در موارد نادر، مرگ نیز پس از انجام اعمال جراحی سنگین تر از قبیل بالن معده، گزارش شده است.

در صورت بروز عوارض، بهتر است، درمان آنها در مراکز تخصصی جراحی کاهش وزن انجام شود. به طور کلی این مراکز، از موارد زیر برخوردار هستند:

تاثیر جراحی در کاهش وزن

هدف جراحی کاهش وزن کاهش خطرات بیماری یا مرگ ناشی از چاقی است. همچنین این جراحی کمک می کند تا شما ظاهر بهتری داشته باشید، مقدار هزینه ای  که صرف تهیه دارو می شود را ‌کمتر کرده و تعداد روزهای غیبت از کار را کاهش می دهد.

به عنوان مثال جراحی کاهش وزن باعث بهبود بیماریهای مرتبط با چاقی از قبیل دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، تنگی نفس هنگام خواب و ... می شود، تا جایی که شما نیاز به مصرف داروی کمتر و یا حتی قطع دارو داشته باشید.

سرانجام، جراحی کاهش وزن می تواند خطر پیشرفت بیماریهای قلبی، سرطان و برخی عفونت ها را کاهش دهد.

پس از جراحی

شما بایستی در بیمارستان بمانید تا زمانی که پزشک شما تشخیص دهد که می توانید مرخص شوید (به طور میانگین ۱ تا ۳ روز).اگر داروهای ضد درد مصرف می کنید رانندگی نکنید. به محض بهبود، فعالیت های ورزشی را شروع کنید. بیشتر مراکز جراحی، برای شما یک برنامه ورزشی طراحی می کنند.

در خانه، خیلی مهم است که تغذیه شما  طبق برنامه توصیه شده توسط پزشک و متخصص تغذیه باشد. پس از عمل جهت پایش سلامت، رژیم غذایی و میزان کاهش وزن، بایستی به صورت منظم توسط پزشک و متخصص تغذیه خود، ویزیت شوید.

شما می توانید به تدریج میزان غذای مصرفی خود را افزایش دهید. همچنین مهم است که همیشه:

ممکن است چندین ماه زمان ببرد تا شما قادر شوید به بدن خود گوش فرا دهید و بدانید که چه زمانی سیر و چه زمانی گرسنه هستید. ممکن است به غذاهایی که قبلا دوست داشتید، میلی نداشته باشید و غذاهای جدیدی را ترجیح دهید. این ممکن است برای برخی افراد بسیار ناخوشایند باشد، پس اگر مشکلی در این زمینه دارید با متخصص تغذیه خود مشورت کنید.

معمولا یک تا دو سال پس از عمل، زمان، لازم است تا وزن کاهش یابد.

پس از رسیدن به وزن هدف، برخی افراد جهت برداشتن پوست های اضافی، بویژه در نواحی شکمی، جراحی پلاستیک انجام می دهند.

قبل از تصمیم برای انجام جراحی کاهش وزن، شما باید متعهد شوید که به سلامت خود در زندگی اهمیت دهید. این شامل همراهی با تیم درمان، انجام تمرین های ورزشی در بیشتر روزهای هفته، و داشتن رژیم غذایی منطقی در همه روزهای هفتهاست. عادت به رژیم غذایی جدید و ورزش، پس از انجام عمل ممکن است مشکل باشد، پس شما باید برای رسیدن به هدف، به سختی تلاش کنید. به یاد داشته باشید که عمل جراحی تنها یکابزار کاهش وزن است که تنها در صورت رعایت نمودن سایر شرایط، موثر خواهد بود.

بهبودی پس از عمل و کاهش وزن می تواند فرد را دچار استرس نماید، بنابراین حمایت خانواده و دوستان بسیار اهمیت دارد. مشاوره با مددکار، روانشناس یا گروه های حمایتی، در خلال این فراز و نشیب ها می تواند به شما کمک کند.

ممبع:uptodate