هپاتیت سی

هپاتیت C معمولاً در مراحل اولیه علایم و نشانه ای ندارد. زمانی که علایم و نشانه ها بروز می کنند، می توانند شامل موارد زیر باشند:

•    خستگی

•    تب

•    حالت تهوع و کاهش اشتها

•    دردهای مفصلی و عضلانی

•    زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها (یرقان یا زردی)

علت

هپاتیت C در اثر ویروس هپاتیت C ایجاد می شود. این ویروس در اثر تماس با خون آلوده منتقل می شود.

عوامل خطر

در موارد زیر احتمال ابتلای فرد به هپاتیت C بیشتر می شود:

•    تماس با خون آلوده به دلیل اقتضای شغلی مانند وارد شدن یک سوزن آلوده به پوست

•    تزریق مواد مخدر

•    ابتلاء به بیماری ایدز

•    خالکوبی یا پیرسینگ در یک مکان غیربهداشتی و  با استفاده از وسایل غیراستریل

•    دریافت خون آلوده یا یک عضو آلوده

•    دریافت فاکتورهای انعقادی آلوده

•    تحت درمان دیالیز بودن به مدت طولانی

•    متولد شدن از مادر مبتلا به هپاتیت C

عوارض

عفونت هپاتیت C که چندین سال طول بکشد می تواند باعث عوارض شدیدی شود مانند:

•    سخت و زخم شدن بافت کبد (سیروز کبدی). 20 تا 30 سال پس از عفونت هپاتیت C، سیروز کبدی می تواند رخ دهد و عملکرد طبیعی کبد را مختل کند.

•    سرطان کبد. تعداد کمی از افراد مبتلا به هپاتیت C ممکن است دچار سرطان کبد شوند.

•    نارسایی کبدی. کبدی که در اثر هپاتیت C به شدت آسیب دیده باشد ممکن است کارایی کافی را نداشته باشد.

غربالگری برای هپاتیت C

آزمایش هپاتیت C در کسانی که در تماس با ویروس هپاتیت C هستند می تواند در شروع درمان ها یا به کارگیری توصیه های تغییر سبک زندگی به پزشکان کمک کند. این اقدام می تواند در کاهش آسیب کبدی در بیماران مؤثر باشد. این غربالگری به این دلیل توصیه می شود که عفونت هپاتیت C اغلب پیش از بروز علایم و نشانه ها در فرد می تواند منجر به آسیب کبدی گردد. افرادی که در مورد غربالگری برای هپاتیت C باید با پزشک خود مشورت کنند عبارتند از:

•    فردی که تزریق مواد مخدر انجام می دهد.

•    فردی که آنزیم های کبدی غیرطبیعی و بدون علت مشخص دارد.

•    کودک متولد شده از مادر مبتلا به هپاتیت C.

•    پزشکان، پرستاران، کادر درمان و سایر افرادی که به خاطر شغل خود با خون انسان یا سوزن های آلوده در تماس هستند.

•    افراد مبتلا به هموفیلی که فاکتورهای انعقاد خون دریافت می کنند.

•    افراد تحت درمان دیالیز به مدت طولانی.

•    افرادی که خون یا عضوی را از دیگران دریافت می کنند.

•    افرادی که با بیمار مبتلا به هپاتیت C رابطه جنسی داشته اند.

•    افراد مبتلا به بیماری ایدز.

آزمایشات خونی برای تشخیص هپاتیت C

آزمایشات خونی می توانند در موارد زیر مفید باشند:

•    تعیین ابتلای فرد به هپاتیت C

•    تعیین مقدار ویروس هپاتیت C در خون بیمار (تعیین بار ویروس در بدن)

•    تعیین ساختار ژنتیکی ویروس (ژنوتیپ) که به انتخاب روش های درمانی کمک می کند

آزمایش نمونه های بافت کبدی (بیوپسی کبدی) برای تعیین شدت آسیب کبدی

پزشک شما ممکن است نمونه برداری از بافت کبد را برای انجام آزمایشات پیشنهاد کند. بیوپسی کبدی میزان آسیب کبدی را نشان می دهد و می تواند به تعیین بهترین روش درمانی برای بیمار کمک کند. در بیوپسی کبدی، پزشک یک سوزن باریک را از طریق پوست وارد کبد می کند و یک نمونه کوچک از بافت کبدی را برای انجام آنالیزهای آزمایشگاهی برداشت می کند.

درمان در تمام موارد ضروری نیست

تشخیص هپاتیت C لزوماً به این معنی نیست که فرد نیاز به درمان دارد. اگر پزشک شما درمانی را به شما پیشنهاد نکرد شما تنها لازم است آزمایشات خونی مکرر را برای کنترل و ارزیابی بیماری های کبدی خود انجام دهید.

پیوند کبد

اگر آسیب شدیدی به کبد بیمار وارد شده باشد، پیوند کبد می تواند گزینه درمانی مناسبی باشد. در پیوند کبد یک جراح کبد آسیب دیده بیمار را خارج می کند و یک کبد سالم را جایگزین آن می کند. اغلب کبدهای پیوند شده مربوط به افرادی هستند که فوت کرده اند اما تعداد کمی از آنها نیز متعلق به افراد زنده هستند.

برای بیماران مبتلا به هپاتیت C، پیوند کبد یک درمان محسوب نمی شود. درمان با داروهای ضد ویروس معمولاً پس از پیوند کبد نیز ادامه پیدا می کند زیرا احتمال ایجاد عفونت هپاتیت C در کبد جدید نیز وجود دارد.

درمان دارویی

داروهای ضد ویروس

هپاتیت C با داروهای ضد ویروس قابل درمان است. این داروها بدن را از ویروس ها پاکسازی می کنند. پزشکتان ممکن است ترکیبی از این داروها را به مدت چندین هفته برای شما تجویز کند.

در طول درمان، پزشک پاسخ های بدن شما به داروها را کنترل می کند.

داروهای ضد ویروس می توانند باعث افسردگی و علایم و نشانه های شبه آنفلوانزا مانند خستگی، تب و سردرد شوند. برخی از عوارض جانبی می توانند به حدی خطرناک باشند که نیاز باشد درمان ضد ویروسی این بیماران به تأخیر بیفتد یا در برخی موارد کاملاً قطع شود.

واکسیناسیون برای پیشگیری از ابتلاء به سایر انواع هپاتیت

پزشک شما احتمالاً به شما توصیه کند که واکسیناسیون علیه هپاتیت A و هپاتیت B را نیز انجام دهید. این کار باعث پیشگیری از ابتلاء به سایر ویروس ها می شود که می توانند به کبد آسیب رسانده و عوارض هپاتیت C را تشدید کنند.

داروهای مرتبط

پگ اینترفرون آلفا 2 آ (Peginterferon Alfa-2a)‎

پگ اینترفرون آلفا 2 ب (Peginterferon Alfa-2b)‎

ریباویرین (Ribavirin)‎

اگر شما مبتلا به عفونت هپاتیت C هستید، پزشکتان احتمالاً برخی تغییرات سبک زندگی را برای شما توصیه خواهد کرد. این تغییرات می توانند باعث افزایش سلامت شما و اطرافیانتان شوند. این تغییرات می توانند شامل موارد زیر باشند:

•    مصرف الکل را قطع کنید. الکل می تواند باعث تسریع پیشرفت بیماری های کبدی شود.

•    از مصرف داروهایی که می توانند باعث آسیب کبدی شوند خودداری کنید. داروهای مصرفی خود را به پزشکتان اطلاع دهید، حتی داروهای بدون نسخه ای که مصرف می کنید. ممکن است پزشکتان اجتناب از مصرف برخی داروها را به شما توصیه کند.

•    به پیشگیری از ابتلای دیگران به بیماری هپاتیت C کمک کنید. تمام زخم های خود را بپوشانید و از تیغ یا مسواک مشترک استفاده نکنید. اهدای خون، عضو یا مایع منی انجام ندهید و به دیگران اطلاع دهید که مبتلا به هپاتیت C هستید.

درمان های جایگزین:

اثربخشی هیچ کدام از روش های درمانی طب جایگزین یا طب مکمل در پیشگیری یا درمان هپاتیت C ثابت نشده است.

یکی از گیاهانی که به نظر می رسد دارای خواص سلامتی بخش برای کبد باشد گیاه خار مریم (milk thistle) می باشد. طرفداران این گیاه استفاده از آن را برای درمان زردی و سایر اختلالات کبدی توصیه می کنند. این گیاه را می توان به شکل های کپسول، عصاره یا تزریقی مصرف کرد. نتایج یک مطالعه مداخله ای که توسط مرکز ملی طب جایگزین و طب مکمل انجام شده است، نشان داده است که گیاه خار مریم در مقایسه با دارونما هیچ اثر مفیدی در کاهش مقدار آنزیم های کبدی در بیماران مبتلا به هپاتیت C نداشته است.

اگر شما علاقمند به استفاده از گیاه خار مریم هستید، در مورد مزایا و مضرات مصرف آن با پزشک خود صحبت کنید.

پیشگیری

با اقدامات زیر می توانید از ابتلاء به هپاتیت C پیشگیری کنید:

•    قطع مصرف مواد مخدر. اگر از مواد مخدر استفاده می کنید، مصرف آن ها را قطع کنید.

•    انجام اقدامات حیاتی در زمان پیرسینگ یا سوراخ کردن بدن یا خالکوبی بدن. اگر قصد پیرسینگ یا خالکوبی دارید، از مراکز معتبر برای این کار استفاده کنید. قبل از این کار در مورد روش های پاکسازی و استریل کردن تجهیزات این مرکز سؤال کنید. در مورد استفاده از سوزن های استریل اطمینان حاصل کنید. اگر در یک مرکز از پاسخگویی به سؤلات شما امتناع کردند، به مرکز دیگری مراجعه کنید.

•    داشتن روابط جنسی سالم. بدون اطمینان از وضعیت سلامتی یک فرد، برقراری رابطه جنسی محافظت نشده با وی نباید صورت گیرد. احتمال انتقال بیماری هپاتیت C از طریق رابطه جنسی در زوج های تک همسر وجود دارد اما این احتمال کم است.